متن پرسش :

سلام . الف می داند ب بیماری قلبی دارد به ب sms می دهد که پدرت فوت شده است و ب در اثر خواندن پیامک می میرد قتل عمد است یا خطای محض؟ و به این نکته توجه شود که آیا پیامکی که برای ب فرستاده شده بود الزامی داشت که بخواند آیا رابطه ی استناد قطع نشده است؟

متن پاسخ :

با سلام . طبق ماده 206 ق م ا - قتل در موارد زیر عمدی است:

الف- مواردی که قاتل با انجام کاری قصد کشتن شخص معین یا فرد یا افرادی غیر معین از یک جمع را دارد خواه آن کار نوعا کشنده باشد خواه نباشد ولی در عمل سبب قتل شود.

ب- مواردی که قاتل عمدا کاری را انجام دهد که نوعا کشنده باشد هرچند قصد کشتن شخص را نداشته باشد.

ج- مواردی که قاتل قصد کشتن ندارد و کاری که انجام می دهد نوعا کشنده نیست ولی نسبت به طرف بر اثر بیماری یا پیری و امثال آن نوعا کشنده باشد و قاتل نیز به آن آگاه باشد. عناصر تشکیل دهنده رکن معنوی قتل عمد شامل 1- اراده 2- قصد 3- سوء نیت یا قصد مجرمانه 4-داعی یا انگیزه می باشد. زمانی سوء نیت تحقق پیدامی کند که مرتکب جرم خواستار نتیجه عمل مجرمانه باشد و تا این عناصر تحقق نیابد سوء نیت وجود ندارد. در بند الف ماده206 ق م ا قصد فاعل روشن است و تصمیم به قتل می گیرد بنا بر این مساله نوعا و تشخیص عرف ضرورت ندارد و قانون گذا نظر عرف را لازم ندانسته است. در بند ب، کسی مرتکب عمل خلاف قانون می شود ولی قصد کشتن دیگری را ندارد.

در این صورت مقنن مساله سوء نیت را که یک امر حکمی است به نظر عرف واگذار کرده است و گفته درست است که این شخص قصد انجام کار خلاف قانون را داشته، ولی چون مثل مورد الف نیست که قصد قتل طرف را داشته باشد بنا بر این عرف عمل او را کشنده تشخیص می دهد. در حقیقت از نظر رعایت حال فاعل قانون گذار به این روش متوسل شده و نظر عرف را جانشین نظر خود نموده است.

در بند ج ، به این کیفیت است که مرتکب نه قصد قتل دارد و نه عمل او در شرایط عادی عرفا کشنده است النهایه با توجه به شخصیت طرف جرم عمل او کشنده است. بند ج زمانی است که قاتل قصد قتل ندارد و کار هم کشنده نیست اما با توجه به وضع خاص مقتول منتهی به مرگ می شود. دانستن وضعیت ویژه مقتول توسط قاتل نیز شرط است. ضمنا رابطه علیت نیز مهم است. بنابرمراتب فوق فرض سئوال شما موضوع منطبق بر بند ج ازماده 206 می باشد . البته رابطه سببیت بین عمل او و قتل طرف شرط احراز و صدق عنوان قتل عمد است.